Terwijl de technologie in een razend tempo voortschrijdt, worden de gevolgen van onze digitale revolutie steeds duidelijker. De laatste bevindingen van de Global E-Waste Monitor 2024 laten onverbloemd zien hoe de productie van e-waste onophoudelijk blijft groeien. Alleen al in 2022 produceerde de mensheid een verbijsterende 62 miljoen ton e-waste (Global E-Waste Monitor 2024), een scherpe stijging ten opzichte van de 53 miljoen ton in 2019. Deze cijfers onderstrepen de dringende noodzaak om de uitdagingen aan te pakken die een industrie met een historisch lineair model met zich meebrengt.
De Escalerende E-Waste Crisis
E-waste, tegenwoordig één van de snelst groeiende afvalstromen wereldwijd, wordt rampzalig slecht beheerd. In 2020 vertegenwoordigde e-waste slechts 2% van de vaste afvalstromen, maar vormde het 70% van het gevaarlijke afval op stortplaatsen (Circular Electronics Roadmap 2.0, 2024). Deze discrepantie benadrukt de dringende behoefte aan een betere e-waste beheersing. Men merkt een toename in de formele inzameling en recycling van e-waste—van 9,3 miljoen ton in 2019 naar 13,8 miljoen ton in 2022. Zonder doortastende acties zullen we blijvend worden geconfronteerd met een versnelling van de e-waste productie, een stijging van de uitstoot van broeikasgassen (CO2) en een stijgend verbruik van natuurlijke hulpbronnen.
De CO2-voetafdruk van elektronica
De milieu-impact van elektronische producten is aanzienlijk en draagt substantieel bij aan de koolstofvoetafdruk van een organisatie. De winning van metalen en mineralen die nodig zijn voor de productie, gecombineerd met de energie die tijdens hun levenscyclus wordt verbruikt, vormt een groot deel van de CO2-uitstoot. Afhankelijk van het product kunnen deze emissies 50% tot 90% van de totale CO2-uitstoot uitmaken (Circular Electronics Roadmap 2.0, 2024). Naast de directe emissies van bedrijfsactiviteiten (Scope 1 en Scope 2) moeten bedrijven ook de indirecte emissies van hun waardeketen rapporteren (Scope 3).
Het beheer van e-waste biedt een aanzienlijke kans voor emissiereductie. Volgens de Global E-Waste Monitor 2024 heeft goed e-waste beheer in 2022 93 miljard kilogram CO2-equivalente uitstoot voorkomen. Dit is gelijk aan het van de weg halen van meer dan 40 miljoen benzineauto’s, wat de aanzienlijke potentie voor verdere emissiereductie door verbeterd e-waste beheer benadrukt.
Economische impact en implicaties voor de toeleveringsketen
De economische waarde in e-waste is enorm. In 2022 was de waarde van metalen in wereldwijde e-waste ongeveer USD 91 miljard (Global E-Waste Monitor 2024), voornamelijk afkomstig van ijzer, koper en goud. Dit biedt een lucratieve kans voor de elektronica-industrie om te investeren in circulaire elektronica. De COVID-19 pandemie toonde duidelijk de kwetsbaarheden van lineaire toeleveringsketens aan, met materialen zoals lithium—cruciaal voor de batterijproductie—die een prijsstijging van 500% ondergingen door tekorten in de levering (Global E-Waste Monitor 2024). Het aannemen van een circulair model vermindert niet alleen de verstoringen in de toeleveringsketen, maar creëert ook economische kansen.
Sociale en Gezondheidsimplicaties van Slecht E-Waste Beheer
Het onjuiste recyclen van e-waste brengt ernstige gezondheidsrisico's met zich mee, vooral in ontwikkelingslanden waar informeel recyclen veel voorkomt. In India, bijvoorbeeld, worden meer dan een miljoen mensen die betrokken zijn bij informeel recyclen blootgesteld aan gevaarlijke stoffen zoals zware metalen en gebromeerde vlamvertragers, wat leidt tot ernstige gezondheidsproblemen zoals huidaandoeningen en negatieve effecten op de geboorte-uitkomsten (Global E-Waste Monitor 2024).
Overstappen naar een circulaire economie voor elektronica kan belangrijke uitdagingen met betrekking tot klimaat, natuur en menselijk kapitaal aanpakken. Echter, de vooruitgang richting wereldwijde circulariteit neemt af. Het Circularity Gap Report 2023 merkt op dat de wereldwijde circulariteit in zes jaar is afgenomen van 9,1% naar 7,2%, voornamelijk door toenemende materiaalwinning en -gebruik (Circularity Gap Report 2023). Een radicale transformatie is dringend nodig, waarvoor samenwerking over organisatorische grenzen heen noodzakelijk is.
Collectieve oproep
Individuele elektronicabedrijven, ondanks hun marktdominantie, kunnen niet alleen de circulariteit bereiken. De mondiale aard van de elektronica toeleveringsketen vereist een "coalition of the willing" tussen bedrijven en segmenten van de waardeketen. Vroege gebruikers van circulaire praktijken zullen beter gepositioneerd zijn op toekomstige markten. Deze transitie vereist partnerschappen met de publieke sector en het maatschappelijk middenveld.
De bijgewerkte Circular Electronics Roadmap dient als leidraad voor collectieve vooruitgang naar een circulaire elektronica-industrie. Het moment is aangebroken voor gecoördineerde actie op grote schaal. Samen kunnen we de trend van e-waste omkeren en vooruitgang boeken in richting van een duurzame en circulaire toekomst
Hoe kunnen bedrijven en kmo's hun ecologische voetafdruk verkleinen?
Econocom heeft deze vraag beantwoord in een interview met Trends. In dit artikel dat we samen met de Belgian Institute for Sustainable IT (ISIT-BE) hebben geschreven, beantwoorden we de 6 meest prangende vragen die bedrijven hebben alvorens een duurzame IT-strategie te implementeren.
